Na een positieve evaluatie komt gelukkig ook het college tot de conclusie dat preventief werken op jeugdzorg niet alleen veel (extra) problemen in gezinnen voorkomt maar hiermee ook duurdere uitgaven in zowel WMO als jeugdzorg voorkomtWe zijn blij dat het college na aandringen van de ChristenUnie komt met een voorstel om zowel de gebiedsteamwerkers als de jongerenwerkers in de school te verlengen. Voor het welzijn van onze jeugd en ook in de overtuiging dat dit veel leed kan voorkomen.

De hervormingsagenda jeugd zet ook in op preventie ter voorkoming van duurdere jeugdzorg. Hard nodig omdat de kosten nu al bijna onbetaalbaar zijn en op lange termijn zelfs onhoudbaar worden als het in deze lijn doorzet.

Het laatste inhoudelijke programma in de begroting 2025 betreft Volkshuisvesting. Volhuisvesting, woningbouw ik denk dat het één van de onderwerpen is waar de meeste Nederlanders zich zorgen over maken. In Achtkarspelen zal dat niet anders zijn. Het is niet alleen een onderwerp waar veel mensen zich zorgen over maken maar ook een onderwerp waar ze veel van de gemeente verwachten. En terecht.

Er zijn veel reden waarom woningbouw belangrijk is en waarom we er dus volop op moeten inzetten.  Bijvoorbeeld de “Visie Wonen met Welzijn en Zorg” die we enkele weken geleden hiervoor in de raad besproken hebben. Daarin kunnen we lezen dat er een groot probleem op ons afkomt als het gaat om de zorg van onze ouderen. De groep ouderen wordt steeds groter terwijl het aantal jongeren afneemt. Zo'n demografische trend is niet te keren. Wat we wel kunnen doen is ervoor zorgen dat jongeren zoveel mogelijk kunnen gaan wonen in onze dorpen en niet vanwege de woningnood weg moeten. Genoeg woningen houden onze dorpen ook in de toekomst leefbaar.

Het mag duidelijk zijn dat we als ChristenUnie alle langere tijd niet helemaal op één lijn zitten met het college als het gaat om de aanpak bij concrete bouwplannen. Daarvoor hebben we al eens een motie van treurnis ingediend maar ook al een keer een motie met concrete punten voor versnelling van de woningbouw. Helaas zonder resultaat. Maar nu denk ik in de begroting toch iets te lezen wat weer een opening biedt. Het college constateert namelijk dat er te veel plannen zijn om met de huidige ambtelijke capaciteit aan te kunnen. Daarom zullen ze nog dit jaar de plannen, de aanwezige en noodzakelijke ambtelijke capaciteit op een rijtje zetten en waar nodig een voorstel doen over de prioritering. Als dat voorstel naar de raad komt dan zullen we dat natuurlijk goed bekijken maar het college hint toch een beetje op het vertragen van bepaalde plannen. Zo noemen dat prioriteren. Nou ja, laten we dan op voorhand maar duidelijk zijn wij als ChristenUnie hebben niet zo veel op met vertraging in de bouw.  We zullen zien waar het college mee komt.

Als ChristenUnie zijn we blij met deze visie en zien we ook de noodzaak. Van alle kanten wordt duidelijk dat er veel uitdagingen zijn in de zorg. Niet alleen financieel, maar ook qua personeel dat moeilijk te vinden is. Mensen moeten daarom langer thuis wonen, maar het is zoals in de visie staat: mensen blijven ook het liefst thuis wonen. Daarnaast zijn er geen verzorgingstehuizen meer en kom je pas bij een zeer zware zorgvraag in aanmerking voor een verpleeghuisplek. Het is daarom goed dat er in de regio samengewerkt wordt en wonen, welzijn en zorg integraal bekeken wordt. Het maakt ook de noodzaak duidelijk om snel en coulant om te gaan met aanvragen voor andere vormen van wonen zoals het concept van de Knarrenhof( wat je ook van de naam mag vinden), mantelzorgwoningen en vormen van wonen met zorg. We denken dan ook aan wonen met begeleiding voor mensen met een lichte beperking. Kansen zien in plaats van bedreigingen.

De uitdagingen zien we ook op andere vlakken. Er zal een groter beroep nodig zijn op mantelzorgers. Het is dus nog belangrijker dat er goede mantelzorgondersteuning gegeven wordt. Preventief voor overbelasting van de mantelzorger. Deze mensen doen zoveel en goed werk, waarvoor vaker waardering uitgesproken mag worden en er plaats moet zijn voor respijtzorg zodat de mantelzorger er eens even tussenuit kan om op adem te komen. Kearn doet hier veel aan, maar heeft de gemeente daar ook voor nodig.

Het afgelopen jaar is de woningbouw, of beter gezegd het gebrek daaraan, vaak onderwerp van gesprek geweest in de gemeenteraad. In de eerste vergadering na de zomer hebben het nu  weer op de agenda. En terecht. Het vinden van een geschikte en betaalbare woning is, ook in onze gemeente, een groot probleem. Dat vindt iedereen maar het probleem is niet makkelijk op te lossen. Daarom moeten we creatief zijn. Eén van de die creatieve oplossingen zijn zogenaamde flexwoningen. De gedachte is dat je flexwoningen relatief snel neerzetten kunt en wanneer de woningen niet meer nodig zouden zijn zijn ze ook weer te verwijderen. Flexwoningen klinkt misschien een beetje armetierig, een soort keten, maar dat is zeker niet het geval. Het zijn woningen die van alle gemakken voorzien zijn, er netje uitzien en ik gewoon aan de nieuwbouwnormen voldoen. Maar zijn flexwoningen ook iets voor onze gemeente? De raad denkt van wel. In de Woonvisie hebben we daarom de ambitie uitgesproken om de komende jaren, tot 2026,  50 flexwoningen te realiseren. Het onderzoek naar haalbaarheid van flexwoningen staat nu op de agenda. De conclusie is redelijk duidelijk; de woningcorporatie SWA en de gemeente zien het bouwen van flexwoningen door SWA niet zitten. Nou kan dat natuurlijk een uitkomst zijn. Ook landelijk lopen flexwoningen vaak tegen problemen aan. Maar wat de ChristenUnie betreft is het hiermee niet klaar. Dat zit hem vast op twee dingen;

Het onderzoek van de rekenkamer naar het armoedebeleid levert mooie en minder mooie uitkomsten op. De aanbevelingen worden voor een deel overgenomen door het college.

Voorzitter, we weten allemaal dat we door de ontvlechting een tijd (niemand weet hoe lang) zuinig met mensen en middelen moeten omgaan. Als ChristenUnie zetten we wel een streep door bezuinigingen op het sociaal domein. Mensen die het al moeilijk hebben willen we niet extra belasten, we blijven bij ons standpunt dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen en zeker in moeilijke tijden. Waar we bij het vaststellen van de beleidskaders sociaal domein in een vorige periode van bezuinigingen al zeer kritisch gekeken hebben naar de uitgaven en bijvoorbeeld de kansregeling al behoorlijk uitgekleed is zien we geen mogelijkheden nog meer te bezuinigen op de regelingen zelf. We zetten graag in op het verbeteren van de regelingen en zoals in de aanbevelingen staat meer regelingen te bundelen en vereenvoudigen. Als daar dan ook meteen een efficientievoordeel uit kan komen dan is dat een win/win situatie. Complexe regelingen lijken ons onvermijdbaar duurder. Maar voor de korte termijn zal er misschien geld en energie ingestoken moeten worden.

28 uur voor jongerenwerk in Achtkarspelen. We hoeven vermoed ik geen lange discussie over of dat zoden aan de weg zet. Met 28 uur in de week zet je geen stevige basis voor jongerenwerk neer. Sinds 3 jaar is het aantal uren voor jongerenwerk in Achtkarspelen dankzij de NPO gelden echter verdubbeld. Hiermee is er de afgelopen jaren op alle middelbare scholen in de gemeente 2x in de week een jongerenwerker aanwezig. De evaluatie hiervan laat zien dat dit heel goed werkt. Er ligt een stevige basis en de preventieve werking heeft zich al meermaals bewezen. Alle scholen geven aan dat zij hier heel erg blij mee zijn. En dat is niet vanwege luxe. Onze jongeren groeien op in een tijd met veel uitdagingen. Er wordt veel van ze gevraagd, terwijl we ze steeds minder bieden. Er is geen jeugdsoos meer open, sociaal cultureel werk is wegbezuinigd en de gezinnen waarin kinderen opgroeien staan onder druk door van alles en nog wat.

Als ChristenUnie hebben vaker in de raad onze zorgen naar voren gebracht over de voortgang van woningbouwtrajecten. Volgens mij kan ik wel zeggen dat die zorgen er raadsbreed zijn. We krijgen signalen van initiatienemers, maar kunnen zelf ook zien dat veel plannen langzaam tot realisatie komen of zelfs helemaal stil vallen. Een heel schrijnend geval is het plan om een woongebouw te realiseren voor begeleid wonen voor jongvolwassenen op de Van den Brug locatie in Buitenpost.  Zij worden daarin ondersteund door de Stichting Sprank. Het gaat te ver om te zeggen dat behandeling van dit plan exemplarisch is voor alle woningbouwplannen in Achtkarspelen. Er zijn zeker zaken aan te wijzen die ook bij andere woningbouwplannen misgaan maar deze situatie spant te kroon. De realiteit is dat woningbouw vandaag de dag een complex gebeuren is. Populistisch roepen dat het gewoon even geregeld moet worden is gewoon niet reëel. Complexe wetten en regels zijn soms vervelend maar zullen we moeten accepteren. In het geval Sprank kunnen we ons daar echter niet achter verschuilen. Er is in deze situatie door de gemeente te vaak niet goed gehandeld. Het gaat hier om een initiatief waar ouders nu al ruim 14 jaar mee bezig zijn en waar ons als raad al 3 keer positief over hebben uitgelaten. Sterker nog we hebben het college opgeroepen om alles in het werk te stellen om de ouders te ondersteunen om dit plan voor hun kinderen te realiseren. Dit omdat we vinden dat er ook voor deze doelgroep ruimte moet zijn in onze gemeente. In 2020 was het plan dichtbij realisatie.

De ynstek fan de ChristenUnie is in konstruktief krityske en posityve bydrage yn de ried te leverjen. Ik soe dus in moai ferhaal hâlde kinne oer de finansjele risseltaten en de goeie risseltaten fan de klanttevredenheidsûndersieken. Die binnen gewoan goed en ek dat mei sein wurde. Mar der falle ek oare saken op yn de stikken fan it mobiliteitsbureau die meitsje dat wy grutte moeite ha om it hjoed posityf te hâlden. De fraach die we ús derby stelt ha is: had it sin om die negatyfe saken te beneamen? Kin wy der wat oan feroarje? En yn dit gefal is it antwurd nee. Dêrom wolle weit hjir graach beneame  wer it ferfelende sentiment omtrint it mobilitetisbureau no eins wei komt.

In de raadsvergadering van 20 juni behandelden we als raad de welstandeisen met betrekking tot windmolens. Het doel was om deze eisen te verduidelijken en ook iets te verruimen. De verruiming zit in het feit dat windmolens iets langere wieken mogen hebben. De maximale hoogte van een windmolen in onze gemeente is en blijft hetzelfde, namelijk 15 meter. Alleen de wieken mogen dus iets langer. Een iets langere wiek betekent serieus meer energieopbrengst. In de onderzoeken is te lezen dat ook een molen met iets langere wieken prima in het landschap in te passen is. Het verschil is eigenlijk niet te zien. Als ChristenUnie zijn we dan ook positief over deze verruiming. De opwek van meer duurzame energie is meer dan welkom en als dit dan ook nog hand in had gaat met een financieel voordeel van de boer is het helemaal mooi. Deze sector heeft het al lastig genoeg.