Beste vrienden van ChristenUnie Achtkarspelen,

Langs deze weg nodigen we u van harte uit om aanwezig te zijn bij de Algemene Leden Vergadering die we D.V. houden op 25 november aanstaande in de Lantearne te Surhuisterveen. Deze vergadering zal grotendeels in het teken staan van de komende gemeenteraadsverkiezingen. Zo wordt deze avond het verkiezingsprogramma en de kandidatenlijst vastgesteld. Graag doen we dat met zo veel mogelijk leden van onze afdeling. Dus, u bent van harte uitgenodigd.
De vergadering begint om 19:45 uur, vanaf 19:30 uur is de zaal open en staat de koffie klaar.

Met bezuinigingen van het Rijk op komst dreigt een forse financiële puzzel voor de gemeente Achtkarspelen. Tot en met 2030 moet de gemeente in totaal 5,9 miljoen euro vinden blijkt uit de berekeningen van de vereniging van Nederlandse Gemeenten. Of Achtkarspelen uiteindelijk echt 5,9 miljoen aan de begroting moet vertimmeren hangt uiteindelijk af van de kabinetsformatie. In ieder geval is voor de begroting van 2026 al een deel van dát geld gevonden. Vorig jaar stond 2026 namelijk nog in de meerjarenbegroting op een min van 3,3 miljoen. En nu in een jaar tijd van minus bijna 3.3 miljoen naar een plus van 1,3 miljoen.

Hebben we in de gaten dat we met vuur spelen? Onze democratie is kwetsbaarder als nooit tevoren. Dat is het beschermen waard, dat is het waard om voor op te staan.

Demonstranten van links tot rechts denken dat ook te doen, het is druk op het Malieveld en op de A12 tegenwoordig. Maar of dat de manier is om gebruik te maken van onze democratische vrijheden vraag ik mij af. Want juist de heftige en agressieve manier van demonstreren zorgt ervoor dat we steeds verder van elkaar af komen te staan en de democratische rechtstaat onder druk komt te staan. Datgene wat je bang bent te verliezen ondermijn je. Ik vind het ironisch dat je juist de democratische vrijheid daarvoor gebruikt.

 Verschillen mogen er zijn, problemen in onze samenleving moeten worden aangekaart en bovenal worden opgelost. Dat begint in de politiek allereerst met fatsoenlijk en verbindend gedrag. Ook dat is soms ver te zoeken. Hoeveel verder kunnen we nog zinken?

 Als ChristenUnie willen we opstaan voor het goede. Niet tegen iets, want daar komen we niet verder mee. We staan op vóór iets. Voor het goede, voor verbinding, voor de mensen die wél iets van onze mienskip willen maken. Zonder te schreeuwen en zonder de ander met de grond gelijk te maken. Niet met de onderbuik maar met fatsoen en gezond verstand. Ik denk dat dát de enige manier is om iedereen weer mee te laten doen in de samenleving.

Koersen op kansen en dat koersvat blijven doen. De ChristenUnie fractie wordt blij en enthousiast van de titel en de ambitie in dit plan alleen al. Ons hart voor de jeugd gaat hier echt sneller van kloppen. Want de jeugd in onze regio moet als we de lijstjes waar Achtkarspelen negatief bovenaan of juist onderaan prijkt vaak net even wat verder weg komen. Dat is ook het begin van de samenvatting van het stuk, daar lezen we: "In de afgelopen decennia hebben we herhaaldelijk vast moeten stellen dat Achtkarspelen nog altijd ongunstig scoort op diverse indicatoren zoals (laag)geletterdheid, opleidingsniveau, werkloosheid, inkomensniveau, schulden en (on)gezonde leefstijl. Een verklaring hiervoor voert terug naar de cultuurhistorie en ontwikkeling van de regio. Gechargeerd: werk doe je met je handen, ondernemerschap wordt niet gestimuleerd en ’t is al gau bêst genôch. En, wat kriig je al van thuis mee?  In een heel divers ontwikkelingsklimaat zullen niet alle leerlingen in gelijke mate profiteren van het onderwijs en blijft talent onbenut."

In de raadsvergadering van september wordt gesproken over de nieuwe verordening jeugdhulp. Het college stelt een wijziging in de toelatingscriteria voor het informele PGB en een wijziging in de tariefstructuur. Voor de ChristenUnie een belangrijk onderwerp. De fractie is daarom kritisch geweest in de beoordeling van de stukken en heeft het college een toezegging gevraagd om gezinnen goed te begeleiden en maatwerk toe te passen als de wijzigingen leiden tot problemen.

De ChristenUnie ziet de noodzaak tot het aanscherpen van de verordening omdat hiermee meer duidelijkheid komt in het hulpverleningsproces, jeugdzorg betaalbaarder blijft en er maatwerk kan worden toegepast.  

Foar ús leit de jierrekken fan 2024. Gewoanwei analyseare wy dy kritysk, mar dizze kear sil ik de sifers net neame útsein it positive risseltaat fan rûm 5 miljoen en hoe dy ta stân kaam is. We ha wat minder útjûn as begrutte en wat mear ynkomsten as begrutte. Mei namme op dy ynkomsten falt net te stjoeren sa lang it Ryk alle kearen wer ynsidinteel mei jild oer de brêge komt. It liket sa moai rûm fiif miljoen oer. In soad jild mar mearjierrich bin de soargen net fuort. Mei ynsidinteel kinne jo neat opbouwe foar de lange termyn, want jo witte fan te foaren net as jo it langjierrich finansiere kinne. Dêr falt gjin fatsoenlik belied op te meitsjen.

Mar as ChristenUnie hawwe wy dizze kear mear noed oer hoe dizze jierrekken ta stân kaam is.

Ik kealle swier dizze kear mei it gearstallen fan de jierrekken. De kontrôlekommisje hat sels op it lêste momint twa kear by inoar west om’t de stikken net op ‘e tiid oanlevere wiene om se goed beoardiele te kinnen. Boppedat wiene de stikken ek by lange nei net kompleet.

Een kadernota is een vooruitblik en toch blikken we ook even achterom. Wat is er zoal gebeurd en gedaan? Het is het eerste jaar dat we een zelfstandige gemeente zijn waarin duidelijk uitkomt dat geld en personeel moeilijker is geworden. Het blijft jammer dat we o.a. door de verzelfstandiging grote financiele uitdagingen hebben. Maar er is duidelijkheid en er  komt nu hopelijk stabiliteit.  Evengoed complimenten voor de mooie campagne die gestart is en nog doorloopt om personeel te werven. Tegelijk zien we moeite omdat er veel nieuw personeel is dat nog ingewerkt moet worden, waardoor zaken vertraging oplopen. Dit na een periode van al veel wisselingen van personeel. We hopen dat dit beter gaat worden en de campagne mooi en dichtbij nog meer vruchten af zal werpen. We begrijpen de ombuiging om de budgettering van de ondernemingsraad binnenformatief op te lossen. Echter, we willen wel vragen aan het college hierover met de leden van de ondernemingsraad in gesprek te blijven om dit te monitoren en te evalueren of er voldoende tijd is voor medezeggenschap. Dit is juist bij het opzetten van een nieuwe organisatie wel belangrijk.

Wat ons ook van het hart moet is dat we moeite hebben met de opstelling van een groot deel van deze raad ten opzichte van vluchtelingen. Het gaat hierbij om mensen, mensen met dezelfde wensen en verlangens die wij ook hebben. Doordat vooral de dingen die niet goed gaan nieuws zijn worden deze mensen door het gedrag van en klein deel als hele groep afgeschilderd als criminineel. Slechts 11 procent van het totaal aantal migranten dat naar Nederland komt is asielzoeker. Het is onvoorstelbaar dat deze kleine groep mensen de schuld krijgt van alles wat mis gaat en gevolg is van falend beleid, zoals woningtekort, verwaarlozing van asielopvang en de problemen in de zorg. Dat elke vluchteling in de eerste plaats een mens is met een naam, een gezicht en een uniek verhaal lijken we vergeten te zijn. Natuurlijk zijn er grenzen aan de mogelijkheden en moeten daar landelijk en Europees oplossingen voor gezocht worden. Als ChristenUnie vinden we nog steeds dat we ook als gemeente verantwoordelijkheid moeten nemen om te zorgen voor een betere verdeling van de opvang van de mensen die hier al zijn. Hierdoor kan een deel van de problemen in de opvang opgelost worden. Misschien moeten we het net als in Westerkwartier omdraaien en mensen vragen met ideeën te komen. Waar zouden mogelijkheden zijn en voor wie?

Als ik mijn bijdrage van mei vorig jaar zou herhalen vraag ik me af of iemand dat zou merken….maar nee, ik heb niet weer de foto’s van de brede betonpaden in een mooi bos versus een mooi grind of schelpenpad naar de griffie gestuurd. Toch willen we aandacht blijven vragen voor deze punten bij de uitvoering. Het is te laat voor zienswijzen, maar het schoot even door me heen of we bijvoorbeeld het toekomstige voetpad skeanpaed wyldpaed niet ook open kunnen stellen voor gewone fietsen. Misschien stimuleert dat nog het gewone fietsen boven elektrisch en dan is een gewoon schelpenpad afdoende, want ook gezondheid en vitaliteit waren belangrijke
aandachtspunten in het plan. Net als de uitgangspunten veilig, toegankelijk,
betrouwbaar en duurzaam, allemaal punten waar we blij van werden. En dan
destijds al de volgende passage over Gerkesklooster:

Dank, voorzitter, deze keer een wat langere bijdrage dan u van mij gewend bent, omdat dit onderwerp ons na aan het hart ligt. We begonnen deze raadsperiode met ons verkiezingsprogramma met de titel: samen recht doen. In onze maatschappij ligt de focus op de vrijheid van het individu, maar individuen komen vooral tot bloei in gemeenschap met de ander. We hebben elkaar nodig dat is mienskip! Van daaruit willen we oog hebben voor onze naaste. We zien de ongelijkheid en onrecht zowel in Nederland als in de wereld. Zo benaderen we ook vluchtelingen vanuit de bijbelse oproep tot barmhartigheid. Asiel- en migratiebeleid zien we als een Europese uitdaging  en zou Europees opgelost moeten worden. Van de vluchtelingen waar we het hier over hebben heeft de landelijke overheid al vastgesteld dat ze voorlopig in ons land mogen blijven. Als gemeente zien we het als onze taak ook deze mensen te zien en zorg te dragen voor goede opvang. Net zo goed als we opkomen voor alle mensen in onze gemeente die het moeilijk hebben. Iedereen die de gemeenteraad een beetje volgt heeft kunnen zien hoe we als ChristenUnie op eigen initiatief met voorstellen komen om woningzoekenden en mensen met een kleinere beurs te ondersteunen. En dat zullen we blijven doen. Daar staan we voor.We laten ons dus op geen enkele manier aanpraten dat we er niet voor onze inwoners zouden zijn.

Als ChristenUnie zijn we er heel blij mij dat we stappen zetten richting een helder een uitlegbaar beleid voor de buitensportaccommodaties. Of het waar is of niet maar we kennen denk ik allemaal wel de klachten van inwoners van met name de kleinere dorpen, van ‘daar in Buitenpost kan alles’ of ‘bij Harkemase Boys, betaald de gemeente het wel’. We weten dat voor een deel zulke klachten ook wel waar kunnen zijn want het beleid was ook niet zo helder. Heel goed dus dat we dat gaan verbeteren.

Sport en beweging zijn natuurlijk ontzettend belangrijk. Voor jong en oud en om fit en gezond te blijven. Minstens zo belangrijk is het sociale aspect. Op en langs de sportvelden ontmoeten en praten inwoners van verschillende leeftijden en met verschillende achtergronden met elkaar. In deze tijd van polarisatie en individualisering zijn deze plekken belangrijk. Logisch dus dat de gemeente hier een rol in heeft. Voor hoe we dit doen bij de buitensportaccommodaties liggen nu een set met uitgangspunten op tafel. Als ChristenUnie kunnen we ons hier grotendeels in vinden en ook dat het college hiermee het gesprek aangaat met de verenigingen. Wel nog de volgende zaken die we graag anders of erbij willen.