Opnieuw voeren we het woord over een begroting van FUMO en opnieuw is onze boodschap en oproep dezelfde. Dit omdat de voorstellen van de FUMO allemaal op dezelfde manier worden voorgelegd. Opnieuw zien we dat de bijdragen van de gemeente omhoog gaat. Dit is zo voor de begroting van 2024 maar er wordt al aangekondigd dat de kostenstijging  een structureel karakter heeft.

Met de voorliggende participatieverordening kan de fractie van de ChristenUnie instemmen. Het is goed om te lezen dat de verordening uitgaat van vertrouwen in de inwoner en vol inzet op preventieve instrumenten om te voorkomen dat inwoners het zelf niet meer redden om mee te doen in de samenleving. We hopen dat er in de praktijk ook gehandeld gaat worden naar de geest van de wet zoals die beschreven wordt in de verordening. We zijn blij terug te zien dat na de gevoerde discussie in de raad over giften en melden daarvan van bijstandsgerechtigden onderstaande is opgenomen in de verordening;

Wij hebben minimaal twee keer per jaar een contactmoment met onze inwoners waarbij we diverse
zaken bespreken. Zo hebben en houden wij onze inwoners in beeld.

Mei nocht en wille haw ik yn dizze nota Frysk taalbelied de plannen fan de gemeente lêzen om it Frysk noch mear te stimulearjen yn ús gemeente. It begjint fuort goed mei in prachtich gedicht fan ús wâldsjonger Marcel Smit. Allerearst derfoar grutte kompliminten.

Yn it algemien is der yn dize nota op alle mooglike terreinen neitocht op hokker wize de Fryske taal stimuleare wurde kin. Fan it konsultaasjeburo oant it bedriuwslibben en fan skoallen oant kultuer en media. Der komme ferskate ideeën nei foaren wer we as fraksje efter stean en bliid fan wurde. Goed ek om te sjen dat de ideeën fan de jongerenried opnaam binnen. Ek kinne we ús goed foarstelle dat de pear oerkes yn de wike dy beskikber wiene foar it taalbelied te min binne en der in oanfraach is foar útwreiding fan de beskikbare oeren

Voor ons licht de Omgevingsvisie. Een visie die op inhoud als is besproken door de vorige gemeenteraad. Die versie is vervolgens voor inspraak opengesteld. Puur technisch kunnen we ons dan ook vanavond beperken tot inspraakreacties en of die reacties goed zijn verwerkt in de versie zoals die dan nu voor ons ligt. Maar dat gaat ons wat te kort door de bocht. Als eerste omdat we willen onderstrepen dat er veel goede dingen in de Visie staan. Zaken waar we als CU precies of bijna precies dezelfde kijk op hebben.

Passende woningen voor onze inwoners. Aandacht voor sterke gemeenschappen en aandacht voor mensen die het zo makkelijk zelf niet redden. Een leefomgeving die uitnodigt om te bewegen en die veilig en groen is. Een leefomgeving waarin aandacht is voor klimaatverandering en biodiversiteit. De Visie beschrijft een omgeving die grotendeels overeenkomt met hoe wij de ideale omgeving zien. Als CU zullen we dan ook zeer overtuigd in kunnen stemmen met de voorliggende visie.

Met deze doelgroepenverordening kunnen  we de kans op een nieuwe woning voor de minder kapitaalkrachtige inwoners vergroten. Dit is een mooi streven maar tegelijk doen we hiermee vooral een symptoombestrijding. Dat deze verordening is opgesteld heeft er mee te maken dat de woningmarkt verstoord is. Daar zijn verschillende redenen voor maar één van de belangrijkste redenen is dat vraag en aanbod niet dusdanig in balans zijn dat er een betaalbare woningbouwprijs voor genoeg mensen ontstaat. Een eenvoudige economische wet is dat wanneer en meer vraag is dan aanbod de prijs stijgt. Er is te weinig aanbod van nieuwe woningen en dat betekent dat de prijs hoogt blijft en bouwers vooral woningen bouwen waarop hogere winstmarges kunnen worden behaald. De markt voor nieuwbouw woningen is complex; prijsvorming en betaalbaarheid hebben te maken met de kosten van bouwmaterialen, kosten van personeel, grondprijzen, ingewikkelde regelgeving en langzaam verlopende procedures en de stand van de rente.  In zo’n complex samenspel is het goed dat je als overheid je verantwoordelijkheid neemt om bepaalde doelgroepen extra te beschermen tegen de grillen van de markt. Dat kunnen we gaan doen met deze doelgroepenverordening. Als ChristenUnie zijn we daar een voorstander van. We doen dat wel met de oproep, zoals ik die hier veel vaker heb gedaan, om vol te blijven inzetten op meer woningbouw in Achtkarspelen. Op die manier doen we niet aan symptoombestrijding maar pakken we echt onze verantwoordelijkheid om het probleem aan de bron aan te pakken.

Allereerst dank aan het college en medewerkers voor al het werk wat verzet is om deze kadernota te maken. De zevende kadernota die ik meemaak in mijn raadsperiode en de meest vreemde tot nu toe. Omdat ten tijde van het maken van deze Kadernota nog geen duidelijkheid was over fusie of ontvlechting worden veel plannen en vooral fte’s als tijdelijk opgevoerd en gedekt uit de reserve. Dit baart ons wel zorgen, want hoe moet dat dan verder nu we weten dat er een ontvlechting gaat komen? Want van de meeste fte’s lijken deze structureel nodig te zijn en niet voor één of twee jaar. We zien het echt somber in en dan kan iemand wel verkondigen dat geld niets betekent, dat geld geen dienstverlening is, maar hoe kan je zonder geld zorgen voor een goede dienstverlening? Hoe kunnen we onze inwoners ten dienste zijn als er nergens geld voor is en de aandacht van het (waarschijnlijk weinige) personeel naar de ontvlechting gaat? Dit wordt ons inziens de grootste uitdaging de komende tijd. Het is zo makkelijk gezegd dat het niet om geld draait als je zelf geld hebt. Maar om de goede dingen te kunnen doen voor onze inwoners is geld wel noodzakelijk naast goed personeel. Er was al gevraagd de Kadernota te behandelen met de hand op de knip en dat zal nu helemaal moeten. We komen dan ook met een aantal moties die in elk geval weinig kosten, maar hopelijk wel wat opleveren.

De gemeenteraad heeft de afgelopen maanden veel gesproken over de toekomst van onze gemeente. Gaan we fuseren met de gemeente Tytsjerksteradiel of gaan we de bestaande samenwerking met hen afbouwen en gaan we zelfstandig verder? Aan dit onderwerp zit ook wel een historisch randje. De gemeente Achtkarspelen bestaat al heel lang. Al rond het jaar 1000 zou al melding wordt gemaakt van Acht Kerspelen. Tegelijk is de gemeente als organisatie natuurlijk geen museum. De organisatievorm moet passen bij het doel; dienstbaar zijn aan de inwoners. Dat vraagt op sommige momenten weer een heroverweging. Met welke organisatievorm kunnen we als beste de inwoners dienstbaar zijn? Op die vraag hebben we als gemeenteraad afgelopen donderdag een richtinggevend antwoord willen geven..