Het al dan niet fuseren van Achtkarspelen met Tytsjerksteradiel houdt ons als gemeenteraad behoorlijk bezig. Op dit moment werken beide gemeenten intensief samen. Vrijwel alle ambtenaren zijn ondergebracht in een gezamenlijke organisatie. Iedereen is het er over eens dat die vorm van samenwerken niet goed functioneert en dus moet worden gestopt. We kunnen er nu voor kiezen de samenwerking volledig af te bouwen en gescheiden verder te gaan of volledig te fuseren. In mijn vorige bijdrage in de Spreekbuis schreef ik hier ook al over. Ik vertelde toen dat we het als ChristenUnie belangrijk vinden om te weten wat de inwoners van Achtkarspelen hiervan vinden. Toen dacht ik nog dat dit geen bijzonder standpunt was maar inmiddels is gebleken dat een ruime meerderheid in de raad hier niets voor voelt. De meerderheid wil u als inwoners pas later in het proces om een mening vragen en ook alleen maar als er voor een fusie wordt gekozen. Dat is best opmerkelijk omdat de meeste partijen, ook op deze plek in de spreekbuis, vaak verkondigen dat ze u mening belangrijk vinden. Als ChristenUnie vragen we ons dan ook af waarom ze het nu niet willen. Zijn ze bang dat u het niet snapt? Zijn ze bang voor u mening? Een aantal partijen geeft aan dat ze het gescheiden verder gaan geen grote beslissing vinden en dat u daarom ook geen mogelijkheid nodig heeft om uw mening te laten horen. Ook dit is een bijzondere redenering. Het gescheiden verdergaan is een zeer dure variant waarbij het ook maar zeer de vraag is of de gemeente alle taken die op haar afkomen wel goed kan uitvoeren

De FUMO werkt ook in onze gemeente aan een veilige en schone leefomgeving. Dat zijn zaken die voor ons als ChristenUnie belangrijk zijn. Toch hebben we als CU veel moeite met de begroting over 2023 en 2024 die door de FUMO voor zienswijzen naar de raad gestuurd zijn. Tegelijk zien we voorgestelde zienswijze die we van het college voorgelegd hebben gekregen ook niet zitten.

Eerst maar even over de begrotingen van de FUMO. De FUMO stelt in de gewijzigde begroting 2023 voor om de deelnemersbijdrage voor Achtkarspelen te verhogen met maar liefst 18%. Ze doen dat zonder blikken of blozen. Nergens in de stukken lezen we dat ze de indruk hebben dat gemeenten het financieel lastig hebben en dat een stijging van de bijdrage met 18% wel eens lastig zou kunnen zijn. Het lijkt wel of de gemeente een pinautomaat is. En daar zit voor ons de kern van het probleem. We worden door de FUMO niet in positie gebracht om een keuze te maken in het kwaliteitsniveau waarop zij onze taken willen laten uitvoeren.

Als u een beetje de lokale berichtgeving volgt dan heeft u er waarschijnlijk al iets over gehoord. Gaan we als Achtkarspelen als zelfstandige gemeente verder of gaan we fuseren met buurgemeente Tytsjerksteradiel? Al een aantal jaren werken de gemeenten intensief samen. De meeste ambtenaren werken vanuit de gezamenlijke Werkmaatschappij voor zowel Achtkarspelen als Tytsjerksteradiel. In deze Werkmaatschappij zit nu net het probleem. De Werkmaatschappij kampt met een hoog ziekteverzuim, veel verloop onder het personeel en medewerkers geven aan dat het geen prettige werkomgeving is. We moeten concluderen dat het zo niet langer gaat. Ook de dienstverlening aan u als inwoner lijdt er onder. Maar hoe dan verder?

De ChristenUnie heeft de Fryske regiovisie Jeugdhulp met scherpe belangstelling gelezen. De jeugdhulp staat sinds de transitie in 2015 zwaar onder druk en inmiddels is de staatsecretaris alweer bezig de jeugdzorg te hervormen.

Er wordt ingezet op het voorkomen van jeugdzorg en dat vinden we belangrijk als ChristenUnie. Want problemen die te voorkomen zijn hoef je ook niet op te lossen en dat scheelt veel leed. 

Maar niet elke afwijking in ontwikkeling of gedrag is direct een probleem. We grijpen vaak te snel in op symptomen en kijken te weinig naar de onderliggende oorzaak. Dat blijkt ook uit het onderzoek "Betrek mij gewoon" 

Het rapport analyseert de hulpverleningsgeschiedenis van ruim 30 jongeren die in een jeugdzorginstelling terecht zijn gekomen.  Die hadden toen al gemiddeld 10 jeugdzorgtrajecten – van gezinstherapie tot een training ter beheersing van ADHD – achter de rug, waarvan het overgrote deel nauwelijks resultaat had. Wel waren de kinderen ondertussen gemiddeld 9 keer verhuisd en  4 keer van school gewisseld.

De Veiligheidsregio doet belangrijk werk voor ons. Twee week geleden hebben we als raad een bezoek gebracht aan de brandweerpost in Surhuisterveen. Daar hebben we gesproken met vrijwilligers van de posten. Gedreven en vakkundige mensen die voor ons klaar staan. Belangrijk dat ze er zijn en belangrijk dat ze goed hun werk kunnen doen. Dat betekent genoeg mensen, goed opgeleid en goede spullen.

De Veiligheidsregio is meer dan de brandweer. Ze doen ook veel voor ons op het vlak van crisisbeheersing en gezondheid. Hun kadernota ligt hier nu voor. Wij kunnen ons grotendeels prima vinden in deze kadernota maar we willen twee zaken naar voren brengen.

Als ChristenUnie willen we  een partij zijn van constructief meedenken, niet de tegenstellingen uitvergroten, maar kijken wat ons bindt. Dat proberen we ook ten aanzien van het MFA Twijzelheide te doen. Maar helaas hebben we in de hele gang van zaken toch wel een aantal kritische noten te plaatsen.

Vijf week geleden zaten we hier ook met elkaar om over het MFA Twijzelerheide te praten. Nu dus weer. De meerderheid van de raad vond het nodig om nog een keer met de omwonden van de voetbalvelden te praten om daarmee zekerheid te krijgen dat er geen bezwaren zouden worden ingediend. Inmiddels hebben we kunnen lezen dat dit niks opgeleverd heeft. En dat mag toch niet verbazen. Het onderliggende rapport vermeldde al dat het bezwaar principieel was en de wethouder  gaf ook aan niks van een aanvullend gesprek te verwachten. Ons verbaasd het in elk geval niet en we hebben in de vorige vergadering dan ook duidelijk aangegeven dat deze gesprekken alleen maar verdere vertraging opleveren. Het is altijd makkelijk om achteraf je gelijk te halen maar hoe moeilijk was het om in te zien dat dit niets zou opleveren. Helaas hebben we hier dus gelijk in gehad. Het gespreksverslag van de avond met de omwonenden is meer dan helder. Met deels plaatsvervangende schaamte heb ik dat verslag gelezen.

Als donderslag bij heldere hemel sluit it Koartling in Buitenpost haar deuren. De ChristenUnie is bezorgd over de voortzetting van de activiteiten die plaatsvinden in het buurtcentrum en stelt vragen aan het college. Maandagavond 23 januari gaat de ChristenUniefractie in gesprek met de jongeren en begeleiders van 't Stationnetje. Hebben zij een plek waar ze terecht kunnen?