Beschouwingen kadernota 2026-2029
Een kadernota is een vooruitblik en toch blikken we ook even achterom. Wat is er zoal gebeurd en gedaan? Het is het eerste jaar dat we een zelfstandige gemeente zijn waarin duidelijk uitkomt dat geld en personeel moeilijker is geworden. Het blijft jammer dat we o.a. door de verzelfstandiging grote financiele uitdagingen hebben. Maar er is duidelijkheid en er komt nu hopelijk stabiliteit. Evengoed complimenten voor de mooie campagne die gestart is en nog doorloopt om personeel te werven. Tegelijk zien we moeite omdat er veel nieuw personeel is dat nog ingewerkt moet worden, waardoor zaken vertraging oplopen. Dit na een periode van al veel wisselingen van personeel. We hopen dat dit beter gaat worden en de campagne mooi en dichtbij nog meer vruchten af zal werpen. We begrijpen de ombuiging om de budgettering van de ondernemingsraad binnenformatief op te lossen. Echter, we willen wel vragen aan het college hierover met de leden van de ondernemingsraad in gesprek te blijven om dit te monitoren en te evalueren of er voldoende tijd is voor medezeggenschap. Dit is juist bij het opzetten van een nieuwe organisatie wel belangrijk.
Wat ons ook van het hart moet is dat we moeite hebben met de opstelling van een groot deel van deze raad ten opzichte van vluchtelingen. Het gaat hierbij om mensen, mensen met dezelfde wensen en verlangens die wij ook hebben. Doordat vooral de dingen die niet goed gaan nieuws zijn worden deze mensen door het gedrag van en klein deel als hele groep afgeschilderd als criminineel. Slechts 11 procent van het totaal aantal migranten dat naar Nederland komt is asielzoeker. Het is onvoorstelbaar dat deze kleine groep mensen de schuld krijgt van alles wat mis gaat en gevolg is van falend beleid, zoals woningtekort, verwaarlozing van asielopvang en de problemen in de zorg. Dat elke vluchteling in de eerste plaats een mens is met een naam, een gezicht en een uniek verhaal lijken we vergeten te zijn. Natuurlijk zijn er grenzen aan de mogelijkheden en moeten daar landelijk en Europees oplossingen voor gezocht worden. Als ChristenUnie vinden we nog steeds dat we ook als gemeente verantwoordelijkheid moeten nemen om te zorgen voor een betere verdeling van de opvang van de mensen die hier al zijn. Hierdoor kan een deel van de problemen in de opvang opgelost worden. Misschien moeten we het net als in Westerkwartier omdraaien en mensen vragen met ideeën te komen. Waar zouden mogelijkheden zijn en voor wie?
Daarbij komen we ook op het klimaat. Het is tegenstrijdig je hier niet voor te willen inzetten, want de gevolgen van klimaatverandering zorgen juist voor meer vluchtelingen. Denk aan toenemende natuurrampen. Het is daarom nodig te blijven wijzen op het belang van minder kopen, kopen, kopen en meer vergroenen en daarnaast verstening tegengaan. De zorg voor de schepping, goed rentmeesterschap over onze aarde is heel belangrijk voor ons. Heel mooi dat de gemeente per dorp bezig gaat met kijken wat er van onderop gedaan zou kunnen worden. Vragen wat mensen willen, kunnen en nodig vinden en waar ze de gemeente voor nodig hebben.
En dan de woningcrisis, dat is pas een echte crisis, waarin gemeenten een verschil kunnen maken. Sommige gemeenten tonen bestuurlijke flexibiliteit, terwijl anderen vasthouden aan rigide bestemmingsplannen. Er zijn gemeenten die kiezen voor tijdelijke vergunningen en zo flexwoningen realiseren. De gemeente De Wolden in Drenthe is hier een voorbeeld van. Zij doen dit door procedures te vereenvoudigen en eisen te minimaliseren. Er moet ook in onze gemeente nog heel wat gebeuren, daarom komen we met een motie op dit vlak.
We hebben begrip voor het feit dat deze kadernota zeer beleidsarm is. Er is vorig jaar al gevraagd hoe de partijen denken of ideeën hebben over de nodige ombuigingen. We hebben toen als enige partij gereageerd hoe we er in staan. Ombuigingen zitten wat ons betreft vooral in materiële zaken zoals terughoudend in het aanleggen van nieuwe wegen en kijken waar het onderhoudsniveau een stukje soberder kan. Bezuinigingen in het sociaal domein is een no go voor ons. We zijn daarom blij met het structureel opnemen van het gebiedsteam en de jongerenwerker in de scholen. Evenals de praktijkondersteuner jeugd bij de huisarts. Door deze budgetneutraal op te nemen laat het college zien ook overtuigd te zijn van de preventieve werking van dit stukje voorliggend veld. Voorkomen van ellende is nog steeds beter dan genezen, vooral emotioneel, maar uiteindelijk voor de samenleving ook financieel.
Het past nu niet om met grote plannen te komen, maar misschien is er incidenteel nog wat mogelijk. De vraag om speelmogelijkheden voor wat oudere jeugd/tieners in de dorpen vinden we wel een onderzoek waard en een opsteker voor de kinderburgemeester, die deze vraag naar boven heeft gekregen. Daarom dienen we de motie hierover van GL/PvdA mee in.
Voorzitter, ondanks de minder rooskleurige cijfers blijven we hoopvol naar de toekomst kijken. We hebben een mooie mienskip met heel veel vrijwilligers. We blijven het naar elkaar omzien stimuleren en zullen ons inzetten blijven voor al onze inwoners. De wereldproblemen kunnen we hier niet oplossen, maar we willen wel bijbelse barmhartigheid betonen aan een ieder die dat nodig heeft. We willen uitgaan van vertrouwen en werken aan beleid waarbij niet de goeden hoeven te lijden onder de kwaden zoals vaak gebeurt. Zo willen we samen recht doen.
