Grip op de begroting van de FUMO
Opnieuw voeren we het woord over een begroting van FUMO en opnieuw is onze boodschap en oproep dezelfde. Dit omdat de voorstellen van de FUMO allemaal op dezelfde manier worden voorgelegd. Opnieuw zien we dat de bijdragen van de gemeente omhoog gaat. Dit is zo voor de begroting van 2024 maar er wordt al aangekondigd dat de kostenstijging een structureel karakter heeft.
Nergens in de stukken lezen we dat ze de indruk hebben dat gemeenten het financieel lastig hebben en dat een stijging van de bijdrage metel eens lastig zou kunnen zijn. Eerder hebben al eens gezegd dat de FUMO de gemeente als een zonder pinautomaat ziet. En daar zit voor de kern van het probleem. We worden door de FUMO niet in positie gebracht om een keuze te maken in het kwaliteitsniveau waarop zij onze taken willen laten uitvoeren. Kortom niet altijd bij voortbaat extra of nieuwe werkzaamheden bovenop de bestaande plussen. Nee, je kunt ook in overweging nemen om bestaande werkzaamheden eenmalig of structureel minder uitvoerig uit voeren. Bij een vorige begroting heeft de raad dit al in de zienswijze opgenomen. De FUMO heeft daarop gereageerd. En nu komen we ergens. Zij stellen namelijk dat hun taken deels wettelijk ingekaderd zijn of hier afspraken over zijn gemaakt en verwijzen hierbij naar het VTH-beleid Fryslan. Maar dit antwoord vindt de ChristenUnie te gemakkelijk. Het wettelijk kader bepaalt vooral welke taken de FUMO uit moet voeren en nauwelijks hoe ze dat moeten doen. Ook de verwijzing naar het VTH-beleid Fryslan is te gemakkelijk. Want als we het VTH-beleid Fryslan erbij pakken dan lezen we het volgende
Het VTH-beleid is flexibel. Hoe gaat dat in z’n werk? Het VTH-beleid wordt vertaald in het (jaarlijkse) uitvoeringsprogramma. Daardoor wordt voorafgaand aan het uitvoeringsjaar bijvoorbeeld precies duidelijk hoeveel controles en type controles worden gepland. Zijn er wijzigingen, bijvoorbeeld nieuwe kengetallen, dan wordt het uitvoeringsprogramma aangepast met inachtneming van de afgesproken garanties. De FUMO maakt in het uitvoeringsprogramma inzichtelijk waar men anders omgaat met bijvoor - beeld de controlefrequenties of verhouding aspect versus integrale controles. Ook kleine beleidswijzigingen als gevolg van ontwikkelingen kunnen in het jaarlijkse uitvoeringsprogramma met elkaar worden afgesproken. Grote veranderingen vereisen aanpassing van het VTH-beleid. Maar ook dat kan. Het VTH-beleid heeft geen vaste looptijd en kan worden aangepast als ontwikkelingen hierom vragen. Zeker gezien de onduidelijkheden en onzekerheden die in de nabije toekomst bestaan. Denk hierbij aan het activiteitengericht werken onder de Omgevingswet.
Kortom anders dan dat de FUMO doet voorkomen is er serieus ruimte om voortaan ook de optie op tafel te leggen om de bestaande taken structureel of tijdelijk op een ander niveau uit te voeren. En het is niet aan de FUMO om daar zelf bij voorbaat een keuze in te maken. Dat is ook de reden dat we dit opnieuw bij de FUMO onder aandacht willen brengen. Omdat het college dit niet in de zienwijze heeft staan komen we als ChristenUnie met een amendement dat voorstelt om te laten onderzoeken en daarna in overweging te nemen of de incidentele en de structurele kosten van de Omgevingswet en toekomstige ontwikkelingen met begrotingseffecten, kunnen worden beperkt door het (tijdelijk) op een lager niveau uitvoeren van de taken. Alleen dan houdt de gemeente enigzins grip op de begroting. En dat zal hard nodig zijn de komende jaren.
