Begroting 2026
Met bezuinigingen van het Rijk op komst dreigt een forse financiële puzzel voor de gemeente Achtkarspelen. Tot en met 2030 moet de gemeente in totaal 5,9 miljoen euro vinden blijkt uit de berekeningen van de vereniging van Nederlandse Gemeenten. Of Achtkarspelen uiteindelijk echt 5,9 miljoen aan de begroting moet vertimmeren hangt uiteindelijk af van de kabinetsformatie. In ieder geval is voor de begroting van 2026 al een deel van dát geld gevonden. Vorig jaar stond 2026 namelijk nog in de meerjarenbegroting op een min van 3,3 miljoen. En nu in een jaar tijd van minus bijna 3.3 miljoen naar een plus van 1,3 miljoen.
Als oorzaak wordt verwezen naar onder andere een succesvolle lobby voor de herijking van het gemeentefonds. Ook de effecten van de circulaire geven een positiever resultaat. Daarom vraag ik me soms wel af of het vaststellen van de begroting niet een symbolische exercitie van de gemeenteraad aan het worden is. Een begroting wordt nooit waarheid in een jaarrekening maar herhaaldelijk van een somber beeld in de meerjarenbegroting naar jaarlijks een dikke plus op de jaarrekening is ook wel een teken dat we ergens iets niet helemaal goed doen.
Ondanks de sombere insteek van de VNG is dit een beeld wat ik de laatste jaren, in ieder geval zo lang ik meeloop wel zo ongeveer stabiel is.
Ik weet wel behaalde resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. Toch hoop ik dat we met de lobby herijking gemeentefonds nu ook gaan bereiken dat we meer structurele financiering gaan krijgen. Want op deze manier vált er ook niet goed te begroten, maar belangrijker nog er valt daardoor ook te weinig te investeren in de samenleving. Want telkens weer krijgt de raad een somber meerjarenperspectief te zien. Daarbij krijg ik dan het gevoel dat we vooral met zo weinig mogelijk voorstellen bij de Kadernota mogen komen want we kunnen het misschien niet betalen. En de financiering van gemeenten in de toekomst is onzeker. Een beetje raadslid wil natuurlijk geen geld uitgeven wat er niet is en het geld wat er wel is zo verstandig mogelijk uitgeven. Maar uit angst voor wat er misschien kan gebeuren de hand op knip houden zorgt er ook voor dat het geld wat we hadden kunnen uitgeven achteraf toch weer op de plank belandt. Terwijl dat beter had kunnen renderen in de mienskip.
De ChristenUnie is van behouden begroten, de tering naar de nering zetten als het moet, geen geld uitgeven wat je niet hebt. Maar ik hoop dat de taskforce begroting ook gaat kijken naar een meer realistisch beeld van wat we wél uit kunnen geven zodat we als raad naast het uitvoeren van onze controlerende taak ook in de positie worden gebracht dat we ook na kunnen denken over goede investeren in plannen waar de mienskip beter van wordt. Die plannen kosten geld. En dat blijkt telkens achteraf meer beschikbaar dan wat we de afgelopen jaren steeds hebben gehoord en wat het meerjarenperspectief nu laat zien.
Wij roepen het college dus op om ook met de taskforce die de lucht uit de begroting haalt wat meer in te zetten op begroten met lef. We hebben een gezonde weerstandscapaciteit en het is niet de eerste keer dat ik hier benoem dat we meer moeten investeren in de mienskip.
