Met de motie verzoeken we het college om te onderzoeken hoeveel mensen in 2022 tussen wal en schip zijn gevallen door het vooraf moeten aanvragen van een vergoeding op basis van de nieuwe regeling Volwassenenfonds Sport en Cultuur en te komen met een voorstel voor compensatie over het jaar 2022.

Volwassenenfonds Sport en Cultuur | Gemeente Achtkarspelen

Verzoekt het college:
• Te onderzoeken hoe het Barneveldse module X1 ter voorkoming van breakdowns2 in
pleeggezinnen die vallen onder de zogenoemde ‘tussencategorie’3 toepasbaar is in de
gemeente Achtkarspelen.
• De resultaten van dit onderzoek voor te leggen aan de raad.

Toelichting:
Pleeggezinnen staan onder toenemende druk. Ruim 60%4 van de pleegouders ervaart een
toenemende complexiteit in de problematiek van pleegkinderen. Pleegouders geven hierbij aan
dat het ontbreken of te laat inzetten van hulp en ondersteuning hierin leidt tot grotere
problemen voor kind, pleegouders of zelfs beëindiging van de plaatsing. Dat leidt onvermijdelijk
tot meer kosten. Dit strookt niet met de doelstellingen uit de hervormingsagenda jeugd,
namelijk het verbeteren van kwaliteit en passende zorg voor kinderen en gezinnen en het op
lange termijn betaalbaar houden van het stelsel.

Constaterende dat:
• Uit onderzoek blijkt dat gemiddeld 45%4 van de pleeggezinnen te maken krijgt met
breakdowns.
• Een belangrijke reden voor breakdown de overbelasting van het pleeggezin is.
• De kans op doorplaatsing van pleegkinderen naar een residentiële vorm van jeugdzorg groot
is door gebrek aan interventie.
• Residentiële jeugdzorg, afhankelijk van de vorm, meer dan 2-8,6 maal duurder is dan
pleegzorg met ondersteuning vanuit Module X.

Overwegende dat
• De gemeente verantwoordelijk is voor het beschikbaar stellen van alle vormen van
jeugdhulp.
• Een breakdown negatieve impact heeft op de ontwikkeling van het kind en vaak tot
zwaardere jeugdzorg leidt.
• Een breakdown tevens kan leiden tot het stoppen van pleegouders met pleegzorg.
• Er ook in Friesland een tekort aan pleegouders is.
• Kinderen het best opgroeien in een gezin en zwaardere vormen van jeugdzorg zoveel
mogelijk moet worden voorkomen.
• De stress voorafgaand aan en van een breakdown voor zowel kind als pleeggezin kan leiden
tot meerdere problemen.
• Investeren in preventie zich uiteindelijk uitbetaalt door voorkoming van zwaardere en
specialistische zorg voor zowel pleegkind als pleeggezin.

Verzoekt het college:

• De punten uit het ‘Manifest sterke gezinnen in Fryslân (zie bijlage) waar mogelijk en toepasbaar en voor zover nog niet betrokken in het huidige beleid binnen de Gemeente Achtkarspelen te implementeren in het beleid.

• Daar waar nieuw beleid met raakvlakken met jeugdzorg wordt opgesteld, steeds de punten uit het manifest te betrekken en waar mogelijk te implementeren in het beleid. Constaterende dat:

• Gezinnen in de huidige tijd onder toenemende druk staan; • Kinderen het best opgroeien in een stabiele en veilige gezinsomgeving;

• Gezinnen een grote bijdrage leveren aan onderlinge zorg.

Overwegende dat:

• Het gezin als hoeksteen van de samenleving van grote waarde is door het sociaal kapitaal dat zij vormen in de opvoeding, verzorging en socialisatie van burgers; • De overheid haar steentje bij kan dragen om de gezinnen te ondersteunen bij deze eigen verantwoordelijkheid om dit sociaal kapitaal te laten renderen.

Verzoekt het college:

De energiecoaching niet te stoppen maar minimaal voort te zetten voor een periode van 1 jaar waarbij de inzet extra gericht wordt op de mensen met een smallere beurs.

Toelichting: - De maandelijkse energierekening van onze inwoners is gestegen en energiecoaching helpt om de rekening structureel te verlagen. Naast een kostenbesparing voor de burgers draagt het ook bij aan het halen van de klimaatdoelstellingen. - In de kadernota wordt aangegeven de energiecoaching te stoppen omdat een provinciale subsidie wegvalt terwijl energiecoaching juist bij inwoners die het hardst nodig hebben, de inwoners met een kleinere beurs, heel succesvol kan zijn. Bijvoorbeeld in Leeuwarden https://energieloketleeuwarden.nl/inwoners-zeer-tevreden-over-begeleiding-energiecoach-voor-minima/ - Het energieloket wordt geëvalueerd in 2022 maar het is belangrijk om vanwege de continuïteit en de extra aandacht voor de minima nu al deze helderheid ten aanzien van energiecoaching te geven. - In de meicirculaire is te lezen dat er de komende jaren extra geld voor uitvoering van klimaatakkoord en duurzaamheid ter beschikking wordt gesteld. De exacte bedragen per gemeente waren ten tijde van de van de meicirculaire nog niet bekend. - Energiecoaching wordt vanuit de werkmaatschappij voor zowel Tytsjerksteradiel als Achtkarspelen uitgevoerd. In de kadernota van Tytsjerksteradiel is wel de voorzetting opgenomen. De kosten voor het voorzetten van energiecoaching in Achtkarspelen bedragen 55.000 euro per jaar.

Onderstaand een opsomming uit ons programma die in het akkoord staan;

• We zetten in op een verbetering van de samenwerking met Tytsjerksteradiel in de werkmaatschappij.
•  We ondersteunen burgers en organisaties met eigen ideeën en initiatieven, bijvoorbeeld voor het verbeteren van de leefomgeving (burger- en bewonersinitiatieven).
• Het is belangrijk dat inwoners van de gemeente kunnen vertrouwen op een gemeente die dienstbaar is aan de samenleving. Andersom baseren wij beleid en uitvoering op vertrouwen in de inwoners en zoeken we naar wegen om in een goede samenwerking te zorgen voor een echte samenleving. 
• Elk dorp krijgt een vast aanspreekpunt in de gemeentelijke organisatie (dorpencoördinator). 
• We versnellen en vereenvoudigen het proces van vergunningverlening (minder bureaucratie) en streven zoveel als mogelijk naar een ‘klaar terwijl u wacht service’
• De situatie in de wereld maakt dat er meer mensen op de vlucht zijn en asiel vragen. De gemeente Achtkarspelen heeft een verantwoordelijkheid voor de opvang van deze mensen in nood. We kiezen voor kleinschalige opvang van vluchtelingen en asielzoekers.
• De alcohol- en drugsproblematiek in de gemeente vraagt om versterking van de samenwerking van bijzondere opsporingsambtenaren (BOA’s), jongerenwerkers, medewerkers van het gebiedsteam en de politie. 
• We zetten ervaringsdeskundigen in op scholen en/of sportverenigingen die voorlichting geven over alle vormen van verslaving.
• We richten ons op de situatie in gezinnen en zetten in op preventie. 
• Het college zet in goed overleg met de politie in op meer zichtbaarheid van ‘blauw’ op straat.
• De politiepost Buitenpost blijft bestaan. We streven naar een vast onderkomen voor de politie in Surhuisterveen. Dit zou gecombineerd kunnen worden met huisvesting van (de extra) BOA’s.
• Het is belangrijk dat er meer oplaadpunten komen voor voertuigen en fietsen.
• We werken zoveel als mogelijk mee aan het opzetten van een tweede bedrijfstak (bijvoorbeeld ‘kamperen bij de boer’) in de agrarische sector en aan de herbestemming van vrijkomende boerderijen en woningen.
• Wij gaan voor een vitale landbouwsector in Achtkarspelen. Deze sector is essentieel voor de leefbaarheid in onze gemeente en het zijn de stoffeerders van ons landschap.
• We ondersteunen agrarisch natuur- en landschapsbeheer.
• Elk dorp heeft een basisschool, een dorpshuis, clubhuis of multifunctioneel centrum.
• De laaggeletterdheid in de gemeente vraagt om een gerichte aanpak, om laaggeletterdheid te voorkomen stimuleren we het aanbod en het gebruik van voor- en vroegschoolse educatie (VVE).
• Het moet voor ieder kind mogelijk zijn om een zwemdiploma te halen. Voor de minima blijft er een ondersteuningsregeling om zwemles in eigen gemeente mogelijk te maken.
• Sport en bewegen is bereikbaar voor iedereen.
• We zetten ons in voor het behoud van een bibliotheek in het centrum van Surhuisterveen en Buitenpost, en waar mogelijk versterken we de bibliotheekfunctie (bijvoorbeeld voorlichting veilig bankieren).
• Vrijwilligers zijn de motor van veel verenigingen. Er komt beleid om vrijwilligers te boeien en te binden.
• We zetten in op versterking van de recreatieve sector in de gemeente.
• We gaan uit van een inclusieve maatschappij waar iedereen meedoet en dezelfde kansen krijgt.
• Een stevige lobby voor meer geld voor de uitvoering van taken op het sociaal domein.
• Vroegsignalering en interventies aan ‘de voorkant’ voorkomen kostenstijgingen in de toekomst. 
• We evalueren de proef in Harkema met een praktijkondersteuner jeugd bij de huisarts met als doel om de positieve ervaringen te behouden voor de toekomst.
• Echtscheidingen zijn voor alle betrokkenen in veel opzichten ingrijpend. De werkwijze van het gebiedsteam richt zich primair op de vergaande consequenties die het heeft voor kinderen.
• We willen geen zonneparken op agrarische grond of op industrieterreinen, we stimuleren de aanleg van zonnepanelen op woningen, bedrijven en openbare parkeerterreinen.
• Kleine windmolens staan we toe en we stimuleren het isoleren van woningen.
• We stimuleren energiecoöperaties.
• We stimuleren het gebruik van elektrische auto’s door waar mogelijk oplaadpunten bij openbare parkeerplaatsen aan te leggen. 
• Uitbreiding van woningbouw in elk dorp naar aard, schaal en behoefte. 
• Bij het maken van prestatieafspraken met woningbouwcorporaties zetten we in op het sneller verduurzamen van huurwoningen met als doel lagere energielasten voor huurders. 
• Belangrijk onderdeel van de prestatieafspraken is ook het tegengaan van verstening van de tuinen in onze gemeente.
• We faciliteren en stimuleren nieuwe woonvormen als ‘Lytse wenten’ en ouderenhofjes. 
• We staan de bouw van zorg en pré-mantelzorgwoningen toe op eigen erf.
• Burgerinitiatieven voor woningbouw ondersteunen we waar mogelijk.
• Een huisvestingsverordening en/of doelgroepenverordening heeft als doel dat starters in onze gemeente meer kansen krijgen op een woning.

De tekst van het amendement;

FUMO te vragen om bij de toekomstige wijziging van de begroting als gevolg van de
Omgevingswet ook de optie uit te werken om dit budgetneutraal te doen door de
eventuele kostenstijgingen, waarvoor het Rijk de gemeenten niet compenseert, op te
vangen door het op een lager niveau uitvoeren van bestaande taken.

Op dit moment is onduidelijk of en in welke mate gemeenten door het Rijk zullen worden
gecompenseerd voor de Omgevingswet. Het gaat dan om de gemeentelijke taken die de
gemeente zelf uitvoert als ook de gemeentelijk taken die de FUMO voor de gemeente uitvoert.
In de ontwerpbegroting FUMO 2023 wordt al aangekondigd dat als gevolg van de
Omgevingswet een begrotingswijziging zal gaan volgen. Hiermee ontstaat het beeld dat de
FUMO de rekening voor de extra taken zal gaan inbrengen ongeacht de mate waarin
gemeenten eventueel door het Rijk worden gecompenseerd. Door de bovenstaande aanvulling
in de zienswijze op te nemen wordt opgeroepen om ook de optie uit te werken om dit voor de
gemeente kostenneutraal te doen.
Aangezien het niet redelijk is om van de FUMO te vragen extra taken uit voeren en hen
hiervoor niet te compenseren wordt in de bovenstaande aanvulling ook de mogelijkheid
geboden om bestaande taken op een lager niveau uit te voeren. Ten onrechte wordt vaak het
beeld opgeroepen dat dit niet mogelijk is maar de wetgever geeft met name op het gebied
van toezicht veel beleidsvrijheid ten aanzien van het uitvoeringsniveau. Hierbij kan
bijvoorbeeld gedacht worden aan het (nog) minder controleren van de minder risicovolle
bedrijven of het niet of nauwelijks inhoudelijk toetsen van ingediende meldingen.